| |
Η σοκολάτα προάγει την υγεία;
Είναι πολύ σπάνιο να βρει κάποιος τόσα πολλά διατροφικά συστατικά συγκεντρωμένα σ΄ ένα και μόνο προϊόν.
Τα λιπαρά διακρίνονται σε 2 βασικές κατηγορίες. Τα ακόρεστα (μονοακόρεστα και πολυακόρεστα) και τα κεκορεσμένα. Η πιο γνωστή πηγή ακόρεστων λιπαρών είναι το ελαιόλαδο, με κύριο συστατικό το ελαϊκό οξύ. Γενικά τα ακόρεστα λιπαρά έχουν την ιδιότητα να μειώνουν την κακή (LDL) – όπως συνηθίζεται να ονομάζεται – χοληστερίνη στο αίμα και να αυξάνουν την καλή (HDL) ονομαζόμενη χοληστερίνη. Τα κεκορεσμένα λιπαρά αντίθετα έχουν την ιδιότητα να αυξάνουν την κακή χοληστερίνη, ενώ συμπεριφέρονται ουδέτερα όσον αφορά την αύξηση ή μείωση της καλής χοληστερίνης, με εξαίρεση τα trans λιπαρά που περιέχονται κυρίως στα τηγανιτά και προκαλούν ταυτόχρονα και μείωση στην καλή χοληστερίνη. Από την άλλη πλευρά υπάρχουν και κορεσμένα λιπαρά οξέα που από μακροχρόνιες μελέτες έχει αποδειχθεί ότι δεν προκαλούν καμία αλλαγή στα επίπεδα χοληστερίνης στο αίμα και επομένως υπάρχει συμμετοχή στην δημιουργία αθηρωματικής πλάκας στις αρτηρίες. Εξέχουσα θέση ανάμεσα σε αυτά τα είδη λιπαρών κατέχει το στεατικό οξύ.
Τα κυριότερα λιπαρά οξέα της σοκολάτας είναι το ελαϊκό οξύ (35%) (μονοακόρεστο λίπος) και το στεατικό (35%) και παλμιτικό οξύ (25%) (κορεσμένα λίπη), ενώ το υπόλοιπο λίπος είναι πολυακόρεστο (5% λινελαϊκό οξύ). Γενικά όπως προαναφέρθηκε η κατανάλωση κορεσμένου λίπους σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης αθηροσκλήρωσης και στεφανιαίας νόσου καθώς αυξάνει την οξειδωμένη LDL και τους παράγοντες σχηματισμού θρόμβου. Από την άλλη πλευρά, το μονοακόρεστο λίπος έχει βρεθεί ότι μειώνει τους αθηρογόνους παράγοντες. Όσον αφορά τη σοκολάτα, το στεατικό οξύ είναι το μοναδικό κορεσμένο λιπαρό οξύ που δεν αυξάνει την χοληστερόλη. Έτσι η αθηρογόνος δράση του παλμιτικού οξέος (αυξάνει τη χοληστερόλη) αντισταθμίζεται από τη δράση του ελαϊκού (μειώνει τη χοληστερόλη). Γι αυτό το λόγο η μέτρια κατανάλωση σοκολάτας δεν επιφέρει αρνητικές επιδράσεις στα λιπίδια, εφόσον η πρόσληψη ολικού λίπους και θερμίδων κυμαίνονται στα φυσιολογικά όρια. Αξίζει να σημειωθεί δε ότι η μαύρη σοκολάτα δεν περιέχει καθόλου χοληστερόλη!
Το ασβέστιο, μαγνήσιο και κάλιο που περιέχει η σοκολάτα έχει βρεθεί ότι παίζουν σημαντικό ρόλο στην πρόληψη της υπέρτασης και στη μείωση καρδιαγγειακών νοσημάτων, προσδίδοντας έτσι στη σοκολάτα επιπλέον διατροφική αξία. Επίσης, η σοκολάτα περιέχει αλκαλοειδή, δηλαδή οργανικές ουσίες που βρίσκονται στα φυτά, οι οποίες είναι ιδιαίτερα ευεργετικές για τον οργανισμό. Η πιο σημαντική είναι η θεοβρωμίνη (μεταβολίτης της καφεΐνης), η οποία διεγείρει το κεντρικό νευρικό σύστημα και τα νεφρά δρώντας ως ελαφρύ διουρητικό. Είναι χαρακτηριστικό ότι η μαύρη σοκολάτα περιέχει περίπου τριπλάσια ποσότητα θεοβρωμίνης συγκριτικά με τη σοκολάτα γάλακτος. Η καφεΐνη, αντιθέτως, βρίσκεται σε πολύ μικρότερες ποσότητες στη σοκολάτα σε σχέση με τον καφέ, τσάι και αναψυκτικά τύπου cola. Μια σοκολάτα μετρίου μεγέθους περιέχει περίπου 6 mg καφεΐνης, ενώ 1 φλιτζάνι καφέ περιέχει 100-150 mg!!!
Επίσης, μετά την κατανάλωσή της απελευθερώνονται από τον εγκέφαλο οι ενδορφίνες, φυσικά οπιοειδή, τα οποία έχουν αναλγητικές ιδιότητες και βελτιώνουν τη διάθεση. Αξίζει ακόμη να σημειωθεί ότι η σοκολάτα περιέχει το απαραίτητο αμινοξύ τρυπτοφάνη, η οποία μεταβολίζεται στη βιταμίνη Β3 (νιασίνη) και στη σεροτονίνη (νευροδιαβιβαστής με αντικαταθλιπτική δράση).
Όλοι οι τύποι σοκολάτας περιέχουν πολυφαινόλες που χαρακτηρίζονται για τις αντιοξειδωτικές τους ιδιότητες. Αυτές οι φυτοχημικές ουσίες αναφέρονται από τον Αμερικάνικο Σύλλογο Διαιτολόγων και ως θρεπτοφαρμακευτικές ουσίες, επειδή παρέχουν όφελος στην υγεία. Στις πολυφαινόλες ανήκουν τα φλαβονοειδή, στα οποία περιλαμβάνονται τόσο οι απλές κατεχινικές ενώσεις, όσο και οι σύνθετες προκυανίδες.
Δεν έχουν αναγνωριστεί οι ακριβείς μηχανισμοί μέσω των οποίων τα φυτοχημικά βοηθούν στην πρόληψη του καρκίνου και των καρδιοπαθειών, παρόλο που αρκετές υποθέσεις βρίσκονται υπό διερεύνηση. Οι επιδράσεις των φλαβονοειδών στην καρδιά και στην κυκλοφορία οφείλονται, εν μέρει, στην ικανότητα τους να ανακόπτουν την οξείδωση της χοληστερόλης, και την ανάπτυξη της αθηρωματικής πλάκας. Οι έρευνες in νitrο έχουν δείξει ότι τα φλαβονοειδή του κακάο ανακόπτουν την οξείδωση των λιποπρωτεΐνών LDL και έχουν δραστικές αντιοξειδωτικές ιδιότητες.
Πρόσφατες έρευνες έχουν δείξει ότι οι πολυφαινόλες μπορεί να μειώσουν τη συγκέντρωση και συσσώρευση των αιμοπεταλίων, των οποίων η αυξημένη δραστηριότητα και συγκέντρωση συνδέεται με τη θρόμβωση και πιθανότατα εμπλέκεται στην ανάπτυξη και εξέλιξη αθηρωματικών βλαβών. Η κατανάλωση κακάο επομένως εμφανίζεται να έχει επίδραση τύπου ασπιρίνης επάνω στη λειτουργία των αιμοπεταλίων. Οι κατεχινικές ενώσεις προλαμβάνουν το σχηματισμό των ελευθέρων ριζών, μεταβάλλουν την συνοχή και δομή της κυτταρικής μεμβράνης. Οι προκυανιδίνες αυξάνουν σημαντικά τα επίπεδα της προστακυκλίνης στο πλάσμα και μειώνουν τα επίπεδα λευκοτριενίων του πλάσματος. Η προστακυκλίνη κατασκευάζεται από το αγγειακό επιθήλιο και προάγει την αγγειοδιαστολή, αναστέλλει τη συσσώρευση αιμοπεταλίων, το σχηματισμό θρόμβων αίματος και την εισχώρηση της χοληστερόλης LDL στο αρτηριακό τοίχωμα. Αντίθετα, τα λευκοτριένια είναι αγγειοσυσταλτικά, προκαλώντας αργή και συνεχή σύσπαση στους λείους μυς των αιμοφόρων αγγείων, και μπορούν να είναι αίτια συσσώρευσης αιμοπεταλίων. Μείωση της αναλογίας λευκοτριενίων / προστακυκλίνης μπορεί να έχει ευεργετικά αποτελέσματα στα αιμοπετάλια και πιθανώς στη φλεγμονή και την αγγειοδιαστολή. Μία περαιτέρω δράση των πολυφαινολών του κακάο που μπορεί να έχει επιπτώσεις στην υγεία του καρδιαγγειακού συστήματος είναι η ικανότητα τους να ρυθμίζουν τα ανοσοκύτταρα λόγω της επίδρασης τους στη μεταγραφή του γονιδίου της ιντερλευκίνης-2. Έχει προταθεί ότι οι φλεγμονώδεις νόσοι από δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού θα μπορούσαν να είναι υπαίτιες για πολλές περιπτώσεις αθηροσκλήρωσης και καρδιαγγειακών νόσων.
Τι δείχνουν οι πρόσφατες έρευνες για το ρόλο της στην υγεία;
Νέα έρευνα δείχνει τώρα ότι η μαύρη σοκολάτα μπορεί να χαμηλώνει τη ψηλή πίεση σε υπερτασικούς ασθενείς.
Από έρευνα του Πανεπιστημίου της Βοστόνης σε ασθενείς με ιδιοπαθή υπέρταση, που τους χορηγήθηκε μαύρη και άσπρη σοκολάτα, παρουσιάστηκε μείωση της κακής (LDL) χοληστερόλης, βελτίωση της κατάστασης των αγγείων και αύξηση της ευαισθησίας στην ινσουλίνη των κυττάρων. Τα ευρήματα της έρευνας έδειξαν ότι οι ασθενείς που κατανάλωναν άσπρη σοκολάτα παρουσίασαν σταθερότητα στην αρτηριακή πίεση τους, στην ινσουλινοευαισθησία και στον τρόπο λειτουργίας των αγγείων, σε αντίθεση με εκείνους που έτρωγαν μαύρη σοκολάτα. Αυτό οφείλεται επειδή η άσπρη σοκολάτα περιέχει λιγότερο κακάο και περισσότερο γάλα από την μαύρη σοκολάτα και κατά συνέπεια η περιεκτικότητα της σε φλαβονοειδή είναι μικρότερη. Σε μετρήσεις που έγιναν προέκυψε ότι μια πλάκα σοκολάτα γάλακτος 100 γραμμαρίων περιέχει 40 mg αντιοξειδωτικών ουσιών, ενώ μια αντίστοιχη σε βάρος πλάκα σοκολάτας υγείας περιέχει 90 mg.
Δράσεις στην αναστολή του πολλαπλασιασμού των καρκινικών κυττάρων φαίνεται να έχει το κακάο της σοκολάτας.
Το πανεπιστήμιο της Georgetown, σε έρευνα που διεξήγαγε, απομόνωσαν μια ουσία του κακάο, την προκυανιδίνη για να εξετάσουν την δράση της σε καλλιέργειες καρκινικών κυττάρων του μαστού. Βασικός σκοπός της έρευνας ήταν η εξακρίβωση των πιθανών δράσεων της προκυανιδίνης σε γονίδια που συνδέονται στην εξάπλωση των καρκινικών κυττάρων. Το πόρισμα της έρευνας κατέληξε ότι με την υποβολή της προκυανιδίνης σταματούσε ο πολλαπλασιασμός των καρκινικών κυττάρων. Παρόλο που δεν έχει βρεθεί ακριβώς ο τρόπος δράσης της προκυανιδίνης, εικάζεται παρόμοια δράση και για άλλους τύπους καρκίνου.
Έρευνα παρουσιάζει την θεοβρωμίνη, που περιέχεται στο κακάο της σοκολάτας να έχει ισχυρή αντιβηχική δράση.
Ερευνητές του Imperial College του Λονδίνου εξέτασαν την αποτελεσματικότητα της θεοβρωμίνης απέναντι στον βήχα, ένα συχνό αντανακλαστικό προστασίας από ορισμένες καταστάσεις, πλην όμως σε μακροχρόνια βάση γίνεται κουραστικός και κουράζει τον ασθενή. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η θεοβρωμίνη ήταν κατά 30% αποτελεσματικότερη εναντίον του επίμονου βήχα ακόμη και από την κωδεϊνη που σήμερα θεωρείται πολύ καλό αντιβηχικό φάρμακο, χωρίς να εμφανίζει παρενέργειες. Η δράση της θεοβρωμίνης είναι περιφερική και όχι στον εγκέφαλο, σταματώντας τη δράση του πνευμονογαστρικού νεύρου, υπεύθυνο για τον βήχα. Εντούτοις είναι λάθος προς το παρόν να ισχυριστούμε ότι αντικαθιστούμε τα αντιβηχικά φάρμακα με σοκολάτα για να αντιμετωπίσουμε το βήχα.
Η σοκολάτα δεν προκαλεί εθισμό.
Στην Νέα Υόρκη διεξήχθη έρευνα για το συναισθήματα προκαλούνται στον εγκέφαλο υγιών εθελοντών όταν βλέπουν ή σκέφτονται αγαπημένα τους εδέσματα όπως η σοκολάτα. Η εξέταση αυτή έγινε με ειδικό σπινθηρογράφημα. Τα ευρήματα της έρευνα αποδεικνύουν ότι η σοκολάτα δεν δημιουργεί εθισμό., και αυτό επειδή δεν ήταν μόνο η σοκολάτα που διέγειρε ορισμένες περιοχές του εγκεφάλου (ίδιες που δραστηριοποιούνται σε άτομα που παρουσιάζουν εθισμό στα ναρκωτικά.). Ανάλογη διέγερση προκαλούν και η πίτσα, τα χάμπουργκερ με τυρί, το παγωτό, γλυκίσματα με βάση τη σοκολάτα και άλλα δημοφιλή εδέσματα.
Η σοκολάτα έχει θετική επίδραση στη μακροβιότητα.
Τελευταία έχουν δημοσιευθεί ορισμένα συμπεράσματα μιας έρευνας που βρίσκεται ακόμα σε εξέλιξη. Σε αυτή συμμετέχουν 7.841 άνδρες που φοίτησαν και αποφοίτησαν από το Πανεπιστήμιο του Χάρβαντ, μεταξύ των ετών 1916 και 1950. Μεταξύ των ετών 1988 και 1993 απεβίωσαν 514. Από αυτούς το 7.5% ήταν μη καταναλωτές σοκολάτας και το 5,9% καταναλωτές. Λαμβάνοντας υπόψη και άλλες παραμέτρους όπως κάπνισμα, παχυσαρκία κλπ, η έρευνα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι καταναλωτές σοκολάτας έζησαν ένα χρόνο περισσότερο από τους μη καταναλωτές, και αυτό το απέδωσαν στις πολυφαινόλες και τα αντιοξειδωτικά που περιέχονται στη σοκολάτα.. Η έρευνα συνεχίζεται και αναμένονται και νεότερα αποτελέσματα.
Ποια είναι η διατροφική σύσταση της σοκολάτας; Συμπεράσματα
Μέσα στο πλαίσιο της σωστής και ισορροπημένης διατροφής που συνιστά η σύγχρονη διατροφική αγωγή, σύμφωνα με την οποία η μεγάλη ποικιλία τροφών μαζί με τη σωματική άσκηση είναι ο χρυσός κανόνας της καλής και υγιεινής ζωής, η σοκολάτα συμβάλλει με τις ιδιότητες που αναφέρθηκαν στη βελτίωση αυτής της ισορροπίας. |
|
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου